Những bước phát triển của phong trào hiến máu tình nguyện

Phong trào hiến máu nhân đạo (nay gọi là hiến máu tình nguyện) đã nhen nhóm từ trước những năm 90 của thế kỷ trước, được các y bác sỹ, sinh viên các trường y dược ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, thanh niên, công nhân tham gia. Các hoạt động này tuy vậy còn nhỏ lẻ, không lan rộng, không thường xuyên và chưa nhận được sự vào cuộc tích cực của các ban, ngành, đoàn thể.

Phải đến ngày 24/01/1994, được sự ủng hộ của Ban Khoa giáo TW, GS.TSKH .Đỗ Trung Phấn (nguyên Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu, BV Bạch Mai) đã phát động ngày hiến máu nhân đạo đầu tiên có sự tham gia của nhiều đồng chí lãnh đạo các cơ quan, ban, ngành đoàn thể trung ương thì mới chính thức đặt “viên gạch” đầu tiên cho phong trào hiến máu tình nguyện tại Việt Nam. Đây cũng là dấu mốc cho sự ra đời của Hội Thanh niên Vận động hiến máu Hà Nội, tổ chức xã hội của thanh niên thực hiện công tác vận động hiến máu lớn nhất ở nước ta hiện nay.

Ở thời kỳ đó, công tác hiến máu đã phát triển mạnh tại một số thành phố lớn với sự tham gia tích cực của thanh niên, học sinh, sinh viên. Nhưng lượng máu chủ yếu vẫn được tiếp nhận từ những người cho máu lấy tiền. Máu còn thiếu cả về số lượng, rủi ro về chất lượng và an toàn, trong khi đại dịch HIV/AIDS đã bùng nổ trên thế giới và tại Việt Nam.

Ngày 7/4/2000, nhân ngày Sức khoẻ thế giới với chủ đề “An toàn truyền máu bắt đầu từ tôi”, Phó thủ tướng Chính phủ Phạm Gia Khiêm đã ký Quyết định số 43/2000/QĐ-TTg về việc Vận động và khuyến khích nhân dân hiến máu tình nguyện, đồng thời lấy ngày 07/4 hằng năm là Ngày Toàn dân hiến máu tình nguyện. Từ đó ngày 7/4 được chọn là “Ngày toàn dân hiến máu tình nguyện”. Đây cũng trở thành bước ngoặt quan trọng cho phong trào hiến máu tình nguyện, tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động đối với các cấp chính quyền, đoàn thể từ trung ương tới địa phương và các tầng lớp nhân dân trong cả nước.

Bằng những nỗ lực, vượt qua những khó khăn, phong trào hiến máu tình nguyện đã dần dần thu được những kết quả bước đầu. Năm 1994, cả nước tiếp nhận được 138.000 đơn vị máu; 15% trong số đó là từ người hiến máu tình nguyện. Đến năm 2000, số lượng máu tiếp nhận của toàn quốc là 236.740 đơn vị máu, tỷ lệ hiến máu tình nguyện đạt 30,8%, gần 90% người hiến máu là học sinh, sinh viên.

Do ngành y tế mở rộng các kỹ thuật điều trị, nhu cầu máu ngày càng tăng cao. Giai đoạn năm 2000 – 2018, phong trào hiến máu tình nguyện nước ra có nhiều bước phát triển mạnh mẽ với nhiều điểm nhấn quan trọng.

Lượng máu tiếp nhận và tỷ lệ người hiến máu tình nguyện tăng nhanh hàng năm. Đến năm 2018, cả nước đã tiếp nhận hơn 1,3 triệu đơn vị máu, tỷ lệ hiến máu tình nguyện đạt 98%. Cơ cấu nguồn người hiến máu chuyển dịch dần sang các lực lượng khác như: cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, nông dân, lực lượng vũ trang…Đây cũng là giai đoạn mà phong trào hiến máu nhận được sự quan tâm rất lớn của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự tham gia có hiệu quả của các cơ quan trung ương và địa phương. Từ đó tạo ra một phong trào phát triển cả về chiều sâu và chiều rộng trong nhân dân. Giai đoạn cũng đánh dấu sự ra đời của Ban Chỉ đạo quốc gia Vận động hiến máu tình nguyện và hình thành Ban Chỉ đạo các cấp, tạo sự thống nhất trong chỉ đạo và thực hiện công tác tuyên truyền vận động hiến máu. Công tác tổ chức hiến máu ngày càng chuyên nghiệp, bài bản với sự xuất hiện của hàng loạt các chương trình, sự kiện hiến máu cấp quốc gia, cấp địa phương, tạo cú huých mạnh mẽ cho phong trào hiến máu tình nguyện. Phải kể đến các chương trình hiến máu lớn như: Lễ hội Xuân hồng, Hành trình Đỏ, Chủ nhật Đỏ, Trái tim tình nguyện…

Từ năm 2018 đến nay, hoạt động hiến máu đã được Ban Chỉ đạo các cấp thống nhất định hướng chung là phát triển theo hướng “chất lượng, hiệu quả, bền vững”. Số lượng đơn vị máu tiếp nhận của toàn quốc mỗi năm gần đây không tăng nhiều nhưng tỷ lệ người hiến máu nhắc lại thường xuyên đã đạt trên 50%. Ý thức của cộng đồng về hiến máu, nhất là trong thời điểm dịch bệnh COVID-19 tăng cao rõ rệt. Đối tượng hiến máu đã có sự dịch chuyển khi cán bộ, viên chức, người lao động, nông dân… tham gia hiến máu ngày càng tích cực.

Trong 24 năm (7/4/2000 – 7/4/2024), tính “toàn dân hiến máu” đã được khẳng định với sự tham gia rộng rãi của các tầng lớp nhân dân. Từ những hoạt động hiến máu nhỏ lẻ đến các phong trào kêu gọi mạnh mẽ, việc hiến máu đã trở thành hành động thường xuyên của hàng vạn người dân. Sự chuyển dịch tưởng như đơn giản, nhưng đó là sự thay đổi về “chất” mang tính bền vững. Như lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong Thư gửi đồng bào, đồng chí và chiến sỹ cả nước nhân Ngày Toàn dân hiến máu tình nguyện 7/4/2020 đã khẳng định: “Máu là loại thuốc đặc biệt, máu an toàn chỉ có thể hiến tặng từ chính những người khỏe mạnh, tình nguyện và hiến máu thường xuyên”.

Phong trào hiến máu tình nguyện trên địa bàn xã Tân Lập

Nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa nhân văn của việc hiến máu cứu người, những năm qua, cán bộ và nhân dân xã Tân Lập đã tích cực hưởng ứng tham gia hiến máu tình nguyện. Kết quả hiến máu hàng năm đều vượt chỉ tiêu huyện giao. Tỷ lệ người hiến máu nhắc lại đạt gần 50%.

Hình ảnh ông Nguyễn Tuấn Thanh - Bí thư chi bộ cụm dân cư số 1 tham gia hiến máu tình nguyện tại Viện Huyết học & Truyền máu Trung ương tháng 6 năm 2021

Cán bộ, nhân dân xã Tân Lập tham gia hiến máu tại Viện Huyết học & Truyền máu Trung ương thời điểm đại dịch Covid-19 đang bùng phát, tháng 6 năm 2021

Các đồng chí trong BCĐ Vận động HMTN thành phố, huyện, động viên các cán bộ làm công tác Mặt trận của xã Tân Lập tham gia hiến máu tình nguyện

Đồng chí Nguyễn Văn Khương - Thường vụ Đảng uỷ, Chủ tịch UBMTTQ xã tham gia hiến máu

Năm 2024, Ban chỉ đạo Vận động HMTN xã Tân Lập đã phối hợp với BCĐ Vận động HMTN huyện tổ chức chương trình hiến máu tình nguyện tại xã với chủ đề “Tết sẻ chia – Xuân nhân ái”, thu được 394 đơn vị máu an toàn, góp phần khắc phục tình trạng khan hiếm máu để cấp cứu và điều trị trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Các đồng chí trong BCĐ Vận động HMTN huyện, xã động viên đồng chí Nguyễn Tiến Minh - Phó chủ tịch HĐND xã, Chủ tịch Công đoàn xã Tân Lập tham gia hiến máu tình nguyện

Cán bộ, nhân dân xã Tân Lập tham gia hiến máu tình nguyện tại xã

Đại biểu HĐND xã Tân Lập Hoàng Trung Thông cùng vợ tham gia hiến máu tình nguyện

Từ phong trào hiến máu tình nguyện, nhiều tập thể, gia đình, cá nhân trên địa bàn xã đã được các cấp Trung ương, thành phố, huyện tôn vinh, khen thưởng như: Ban chỉ đạo Vận động hiến máu tình nguyện xã Tân Lập, gia đình ông Nguyễn Văn Khương – Thường vụ Đảng uỷ, Chủ tịch UBMTTQ xã, gia đình ông Nguyễn Tiến Minh – Phó Chủ tịch HĐND xã, ông Ngô Duy Quý – Phó Chủ tịch UBND xã, bà Đỗ Thị Lan Hương – Công dân cụm 4, ông Thế Mạnh Kiên – Công dân cụm 2, ông Nguyễn Quốc Trưởng – Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp Tân Lập, bà Nguyễn Thị Thêu – Giáo viên trường THCS Tân Lập, ông Nguyễn Văn Bằng – Cụm trưởng cụm 9….và nhiều tình nguyện viên khác.

Đồng chí Nguyễn Tiến Minh - Phó chủ tịch HĐND xã (đứng đầu tiên, hàng trên, từ trái sang) tại buổi lễ tôn vinh cá nhân, gia đình Hiến máu tiêu biểu thành phố Hà Nội năm 2023

Anh Thế Mạnh Kiên - Công dân cụm 2 (áo đen) tại buổi lễ tôn vinh người hiến máu tình nguyện tiêu biểu hưởng ứng Ngày Quốc tế người hiến máu 14/6/2023

Một số đơn vị thực hiện tốt công tác vận động hiến máu tình nguyện như: MTTQ xã, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Quỹ TDND Tân Lập và các nhà trường. Những đơn vị máu do cán bộ, nhân dân hiến tặng đã góp phần cứu sống nhiều người bệnh, phát huy tinh thần tương thân tương ái “thương người như thể thương thân” của dân tộc Việt Nam.

Thông điệp Ngày Toàn dân hiến máu tình nguyện năm 2024 là: “Hiến giọt máu đào – Trao đời sự sống”, “Hiến máu cứu người – Hãy hiến thường xuyên”, “Máu cứu người – Bắt đầu từ các nhà quản lý”.

Ngày toàn dân hiến máu tình nguyện là dịp để nâng cao nhận thức về mục đích, ý nghĩa cao đẹp của việc hiến máu cứu người, qua đó khuyến khích, động viên người dân tham gia hiến máu thường xuyên, tạo thành phong trào hiến máu lan tỏa, rộng khắp trong toàn xã hội. 

Hồng Thắm